Milli Gelir Hesaplama Makinesi -MONİAC-
İktisat literaturünde işsizlik ve enflasyon arasındaki ilişkiyi modelleyen Phillips Eğrisi analiziyle bilinen A.W. Phillips 1949 yılında Phillips Makinesi olarak da bilinen ve yurt içi nakit akışını modelleyen MONIAC’ı (Monetary National Income Analog Computer) icat etmiştir.
Phillips, bu makine ile iktisadi değişkenlerde meydana gelen değişikliklerin, sistemde yarattığı etkileri, iktisatçı olmayanların da anlayacağı şekilde sunmaya çalışmıştır.
Analog bir bilgisayar olarak da düşünebileceğiniz MONIAC bir eğitim materyali olarak kamu kurumları, üniversiteler ve bankalar tarafından kullanılmaya başlanmıştır.
Günümüzde aralarında Cambridge Üniversitesi, Yeni Zelanda Merkez Bankası, Londra Bilim Müzesi ve İstanbul Üniversitesi’nin de olduğu on üç kurum ve üniversitede makinenin değişik versiyonlarının olduğu bilinmektedir.
İstanbul Üniversitesi’ne Gelişi
1950’li yıllarda Prof. Dr. Besim Üstünel’in çabalarıyla, Prof. Dr. Refii Şükrü Saydam’ın dekanlığı döneminde makine İstanbul Üniversitesi’ne getirilmiştir.
Prof. Dr. Besim Üstünel bu makine ile LSE’de doktora eğitimi gördüğü yıllarda tanışmış, İstanbul Üniversitesi’ne getirilmesini sağlamış ve öğretim üyesi olarak görev yaptığı yıllarda derslerde kullanmıştır.
Bu makinenin daha geniş kitlelerce bilinmesi için İktisat Fakültesi öğretim üyeleri ile AUZEF Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Levent Şahin’in idaresinde bulunan Görsel Materyal Tasarımı ve AR – GE Bürosu ekibi, birlikte çalışarak kısa ve etkili bir görsel tanıtım çalışması yapmışlardır.
Yapılan bu çalışma 2 Ekim 2018 tarihinde, Prof. Dr. Besim Üstünel’in eşi Gülen Üstünel’in de katıldığı İÜ Rektörlük Binası Doktora Salonu’nda İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi MONIAC Milli Gelir Hesaplama Makinesi ve Simülasyonu Tanıtım Toplantısı’nda gösterilmiştir.
